Chủ nhân Nobel Văn học 2025: ‘Nỗi cay đắng là nguồn cảm hứng của tôi’

Theo Ủy ban Nobel, László Krasznahorkai nhận cuộc gọi thông báo đoạt giải lúc 13h giờ địa phương, hôm 9/10. Khi đó, nhà văn 71 tuổi ở Frankfurt (Đức) thăm một người bạn bị ốm. Đại diện ban tổ chức có cuộc phỏng vấn đầu tiên (bằng tiếng Anh) với nhà văn.

– Cảm xúc lúc này của ông thế nào?

– Quá sức kinh khủng (cười). Tôi đang nhớ đến phản ứng của Samuel Beckett khi ông ấy nhận giải Nobel. Cô có nhớ câu của ông ấy không? Không có câu hỏi, không có câu trả lời, chỉ một câu: “Quá kinh khủng” (*). Còn với tôi là “Quá sức kinh khủng”.

Đây là tin choáng ngợp. Tôi vinh dự vì được đứng trong hàng ngũ những nhà văn, nhà thơ vĩ đại. Điều đó mang lại cho tôi sức mạnh để tiếp tục viết bằng ngôn ngữ gốc của mình, tiếng Hungary. Tôi thật sự tự hào và hạnh phúc khi được sử dụng ngôn ngữ nhỏ bé này.

Trước hết, tôi muốn cảm ơn độc giả. Tôi mong mọi người luôn duy trì khả năng tưởng tượng, vì nếu không có nó, cuộc sống trở nên hoàn toàn khác. Việc đọc sách, tận hưởng và làm giàu thêm tâm hồn nhờ việc đọc sẽ giúp chúng ta có thêm sức mạnh để vượt qua quãng thời gian rất khó khăn này trên Trái Đất.

– Ông có thể cho chúng tôi biết lúc nhận tin này ông đang ở đâu?

– Tôi đang ở căn hộ của một người bạn, anh ấy bị ốm. Tôi đến thăm anh ấy ở Frankfurt. Ôi, tôi vẫn chưa thể tin nổi mình đoạt giải Nobel. Tôi rất hạnh phúc.

– Ông không ngờ tới điều này sao?

– Tuyệt đối không. Tôi thật sự rất bất ngờ. Tôi còn chẳng nghĩ đến nó.

– Nguồn cảm hứng lớn nhất cho các sáng tác của ông đến từ đâu?

– Nỗi cay đắng. Tôi cảm thấy rất buồn khi nghĩ về tình trạng của thế giới hiện nay, và đó là nguồn cảm hứng sâu sắc nhất của tôi. Có lẽ, nó cũng sẽ trở thành nguồn cảm hứng cho các thế hệ sau, để họ có thể tiếp tục sống sót qua thời đại này. Bởi đây là giai đoạn rất tăm tối, và con người cần nhiều sức mạnh hơn bao giờ hết để vượt qua.

– Viết có ý nghĩa như thế nào với ông trong thời kỳ đen tối này – như cách ông cảm nhận?

– Viết lách là chuyện cá nhân của tôi. Tôi thường không bộc lộ về những gì mình đang viết, cũng không cho bạn bè, những nhà thơ, nhà văn khác, xem bản thảo. Tôi chỉ viết, rồi gửi cho nhà xuất bản. Sau đó, tôi cần nghỉ ngơi một thời gian, rồi lại bắt đầu viết tiếp, luôn cố gắng để cuốn sau tốt hơn cuốn trước.

– Tôi được biết ông sống ở nhiều nơi khác nhau, điều đó đúng chứ?

– Đúng vậy. Tôi sống ở Hungary, gần Budapest, trên một ngọn đồi. Tôi còn sống ở Trieste và đôi khi ở Vienna, những nơi thuộc đế chế Áo – Hung cũ.

– Ông dự định ăn mừng giải Nobel như thế nào?

– Hôm nay tôi định đến văn phòng hành chính địa phương, trong tiếng Đức gọi là “Anmeldeamt”, để khai báo địa chỉ cư trú mới của mình ở Đức. Đó là kế hoạch trong ngày.

– Vậy kế hoạch ăn mừng của ông ra sao?

– Vì tôi không ngờ lại nhận được thông báo tuyệt vời này nên tôi cũng không thể hoãn công việc của mình. Có lẽ tối nay, tôi sẽ ăn tối cùng vài người bạn ở Frankfurt, uống một chút rượu vang và champagne.

– Nghe thật tuyệt. Cảm ơn ông rất nhiều, thật vui được trò chuyện cùng ông.

– Cảm ơn cô. Cô thật tốt bụng.

– Cảm ơn, và một lần nữa xin chúc mừng ông.

(*) Theo Svenska Akademien, vào thời điểm công bố Nobel Văn học 1969, Samuel Beckett – vốn là người ghét danh tiếng – đang ở một làng chài nhỏ tại Tunisia. Suzanne Descheveaux-Dumesnil, bạn đời của nhà văn, nhận được cuộc gọi thông báo của đại diện Viện Hàn lâm Thụy Điển – những người trước đó đã nỗ lực kết nối với Beckett nhưng không liên lạc được. Bà đã thốt lên: “Quá kinh khủng” (“What a catastrophe”). Catastrophe cũng là tên một vở kịch của Samuel Beckett.

Cát Tiên (theo Nobel Prize)